Klimatske promjene

[Admin]

Klimatske promjene su realnost, na koje države i društvo u cjelini moraju da se adaptiraju. Dok su mjere ublažavanja u cilju redukcije emisije gasova staklene bašte i usporavanja globalnog otopljenja od vitalnog značaja, bitna i još izraženija je potreba za adaptacijom.
Gdje je svijet, a gdje mi u svemu ovome i smatrate li da svako mora preuzeti dio odgovornosti?

[Miloš]

Što se samih promjena klime tiče, klima se mijenjala još od kad postoji planeta Zemlja. Postoji, prije svega, više astronomskih faktora koji utiču na klimu naše planete. Otprilike, kada dođe do kombinovanog uticaja svih faktora, tada dolazi do bitnije promjene insolacije na sjevernoj polulopti, pa i do pada temperature. Mi se trenutno nalazimo u interglacijalnom periodu, a zadnje ledeno doba se odigralo prije otprilike 18 000 godina. Klima se mijenja i u kraćim vremenskim razdobljima, tako da postoje i tzv. mala ledena doba, kada je globalna temperatura za 2°C niža od trenutne.
Međutim, u 20. vijeku je pored ovoga navedenog došlo do značajnog porasta koncentracije CO2, kao i ostalih gasova staklene bašte u atmosferi. Zato je primjećen značajan porast globalne srednje temperature vazduha, nezavisno od astronomskih faktora.
Jedno je sigurno, a to je da se klima mijenja velikom brzinom. Na nama je da probamo, koliko god možemo, da usporimo te promjene...

[Madjo]

Svjedoci smo globalnog otopljavanja i njegovih posljedica.Sve cesca i duza pojava suse za vrijeme ljetnjih perioda koja zna nastaviti i u septembru i oktobru mjesecu i extremno visokih temperatura kao sto je bila 2007 god u kojoj su oboreni mnogi rekordi.Sa druge strane sve cesce se desava da glavnina ciklonalnih aktivnosti sa juga bude u jeku zimske turisticke sezone,tj u januaru kada je nasim planinskim mjestima potreban snijeg da bi imali solidnu posjecenost,a samim tim i izvjesne prihode.A znamo dobro kada je "juzina" da nema snijega.Evo primjer prosla zima kada su temperature dostizale na primorju tokom kisnih dana 19 podiok!Snijeg nije padao ni na Durmitoru tih dana.U istom periodu u podlovcenski a vjerujem jos vise u podorjenski kraj padaju ogromne kolicine kise,sreca sto se priroda postarala da sva ta voda ponire u potpuno karstifikovan teren juznih Dinarida.U Cetinju palo preko 800 l/m2.Sjetimo se takodje zime 2006/2007,zime bez snijega.
U decembru prosle godine su zabiljezena dva olujna udara vjetra u H.Novom.Da je postojala mjerna stanica na nekim od visova iznad Herceg-novog mislim da bi jos jaci udari bili zabiljezeni.Tokom ovog ljeta podrucje Bjelopavlicke ravnice je par puta bilo izlozeno vremenskim nepogodama,tj jakim vjetrom i gràdom u svega par sati. Itd...
Moje misljenje da ce biti sve cesca pojava extremnih vremenskih situacija,a sve manja pojava nekih umjerenih i u granicama normale pojava za odredjeno godisnje doba.Bukvalno cemo imati dva godisnja doba u nekoj skorijoj buducnosti,ili ce se godisnja doba znacajno pomjerit od klimatoloskih termina(sve cesce pocinju vrucine iznad 30-te vec u maju,a hladnoce tek u februaru kada se duzina insolacije znacajno poveca).

[Branko Micev]

Forumaši su privilegovani, jer su u prilici prvi da vide klimatske anomalije temperature tokom septembra u PG u posljednjih 60 godina.
Na slici su normalizovane temperature , ovo je WMO standard jer ovo omogućava da se vrši uporedjivanje otopljenja za dva različita mjesta na planeti. Ukoliko se ne izvrši normalizacija temperature  a pristupi se uporedjivanju onda to liči na onu dječiju uporedjivati "babe" i "žabe"...
Za ovaj metod prvo treba da utvrdite zakon raspodjele (za Tmax) i verifikovati ga preko Hi-kvadrat testa ili Smirnov-Kolmogorevljevog testa, kada ovi testovi prihvate da je vaš zakon raspodjele OK, onda izvršite normalizaciju u odnosu na parametre raspodjele. No, nemojte se sa ovim opterećivati, mi ćemo za vas to uraditi, Vaše je da analizirate sliku i sami donesete zaključke a vjerujem da od ovih silnih oscilacija dobar dio njih smo na svojoj koži osjetili... I podjelite vaše zaključke sa nama.  Ove i slične slike imaju karakter identifikacije i verifikacije klimatskih promjena ...

[Cirius]

Ukoliko bi doslo do novog ledenog doba, kao sto je bilo prethodno, Podgorica bi imala odlicnu klimu !  Gleceri su bili do pola Britanije, na kontinentu do Svajcarske/ Austrije cini mi se, dakle mi bi bili kao Danska, tako nesto, samo sa ljepsim uticajem Mediterana.  Vrijeme je vise da se zavrsi ovo interglacijalno doba ..   ;D    Po nekim naucnicima, ako se otopi led sa Grenlanda, ta slatka hladna masa bi ostala na povrsini sjevernog Atlantika (uprkos temperaturi, laksa od tople vode jer nema soli) blokirajuci golfsku struju. Divan scenario, samo nisu precizirali koliko bi trajao blagotvorni uticaj te mase.
U medjuvremenu, sve su prilike da ce moja djeca ili unucad uciti o zimi kao o sezonskoj pojavi iz vremena njihovih predaka, ciji su tragovi ostali na vrhovima planina ili oko polova    :D

[Madjo]

Po nekim naucnicima, ako se otopi led sa Grenlanda, ta slatka hladna masa bi ostala na povrsini sjevernog Atlantika (uprkos temperaturi, laksa od tople vode jer nema soli) blokirajuci golfsku struju. Divan scenario, samo nisu precizirali koliko bi trajao blagotvorni uticaj te mase.
 

Zanimljivo.
Znaci ladnija bi bila Britanija i Francuska,vjerovatno i Iberijsko poluostrvo.Ako bi okean Atlantski bio ladniji makar 2 stepena,cikloni s Atlantika bi vjerovatno zimi donosili cesce snijezne padavine.Ali,ali...Bili bi rjedji nego danas,imali bi manje padavina zimi,i opet na jos gore:da bi se otopio Grenland potrebno je da nulta izoterma nestane sa sjeverne polutke ili da se povuce na najmanji moguci Arkticki prostor.Vjerovatno bi onda odje ljeti vladale temperature ka u Arabiju,do 50 stepeni,a padavine ekvatorskog tipa-svakodnevne i obilne.Povecala bi se Moraca i Zeta na praistorijske velicine,pod vodom bi bila Podgorica i Danilovgrad,Skadarsko jezero bi se spojilo s Jadranskim morem jer bi nivo svjetskih mora porasa 40 metara,tako da bi moja Katunska nahija bila jedno povece poluostrvo dje bi padala kisa svaki dan i bujala vegetacija.
Nestali bi primorski gradovi,sadile bi se palme po Durmitoru a na Krnovo bi se uzgajala kafa.Smanjila bi se teritorija Crne Gore za 1/6.

Ah,brisite ove gluposti. :D :D :D

[Cirius]

 :D :D :D   Ne mora da nestane nulta izoterma sa sjeverne polulopte, sasvim se fino topi vec sad ...    :D

[Madjo]

:D :D :D   Ne mora da nestane nulta izoterma sa sjeverne polulopte, sasvim se fino topi vec sad ...    :D

Ma ko to zna...Ali je iko mjerio prije sto godina
Mozda su polovi nekad bili ekvator...Nekad prije milijardu godina.Mozda je drugaciji balans imala Zemlja,dok je bila tanja kora a vise lave unutra.Mozda ce sve explodirat odjednom. :D

[Cirius]

Admine ...   HMZ CG ima sve moguce temp svih mjernih mjesta u CG, koliko vec unazad ..  kad se uzme rezultanta svih tih vrijednosti  (ako se neko bavio tim), bas svih temp, min, max ....  da bi se izmjerila ukupna kolicina toplote vazdusne mase, pokazuju li te temp neku tendenciju rasta na nasim prostorima, i koliko ?   
Ako se dobro sjecam, meteorolozi koji vjeruju i oni koji su skepticniji su se slozili da je ukupna temp na zemlji porasla do sad za 0,8'C, s tim sto se nisu slozili oko toga da li je za to kriv antropogeni faktor, ili su u pitanju normalne promjene klime tempom koji nije neuobicajen, itd itd ..  svakako ideja da se napuste fosilna goriva je odlicna,  cak i da CO2 ne utice na klimu ..

[Cirius]

Prilog o aktuelnoj situaciji u meteoroloskoj nauci,  njenom ugrozenom kredibilitetu,  greskama i novim zakljuchcima ...   Detalj koji ne bi trebao da iznenadi:  pored porasta globalnih temperatura,  britanski Met Office nakon sve opsirnijih i slozenijih proucavanja vremenskih prilika sada pominje kao  cinjenicu  i  promjenu padavinskih obrazaca,  tj povecanje ukupne vlaznosti u atmosferi.

http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/8550090.stm

[Cirius]

Poslednjih 15-ak godina je zabiljezeno nekoliko  "toplih jezgara"  u Mediteranu,  ili pocetka njihovog formiranja,  ili tranzicije od suptropskog ili umjerenog ciklona u toplo jezgro  (1-3 dana).  Bili su kratkog daha,  ali su svi uslovi za njihovo formiranje postojali,  i u odredjenim trenucima oni su imali sve epitete pomenutih sistema.   Odredjene krugove su ovakvi  "embrioni"  naveli da,  s obzirom na razlike u temp mora i temp na velikim visinama,  krenu da govore o terminu  od avgusta do decembra kao mogucoj  mediteranskoj sezoni ...   Dakle,  temp povrsine mora od minimum 26'C,  nedostatak jacih strujanja vazduha po visinama,  temp razlika izmedju povrsinskih i visokih slojeva vazduha  (udaljenost 5 - 30 '  geografske sirine od ekvatora postaje relativna   ;D),  relativno mirni uslovi,  pocetne nestabilnosti  (kojih ima svuda,  od sjeverozapadne Afrike,  preko Gibraltara i Spanije do ulaza kroz Biskaj i ciklogeneza u Lionskom i Djenovskom zalivu) ...  zatim,  ukoliko inicijalno jezgro,  usled high i low polja i blagih visinskih strujanja bude imalo neku pozeljnu putanju preko vece kolicine tople mediteranske povrsine  (i da ne zastane predugo negdje,  da padavine iz ciklona,  oblacnost ili mijesanje povrsinske sa dubljom vodom ne obore temp na povrsini),  moguce je produbljivanje takvog ciklona.   Kakve su mogucnosti za ovakav scenario u nekom buducem periodu,  s obzirom na globalni porast temperatura i vlaznosti ?   Bilo bi zanimljivo imati i takve pojave u spektru meteo fenomena ovih prostora ...          

[sone]

Neka sad neko posle ovoga rece da se klima nije promijenila,a promijeni je covjecanstvo brzinom svjetlosti,jer sta je vremenski period od 50 godina za istoriju zemlje i klime ,fleska,munja kao ove sto saraju nocas Podgoricko nebo...

[sone]

Ispratiste li ovaj naucni skup u Budvi vezan za klimatcke promjene?Napokon priznase da ni najace svjecke institucije ne znaju sto ce nas snaci u bliskoj buducnosti,dize se galama oko efekta staklene baste ma ce izgleda gorih stvari biti :( Ova se vulkanska aktivnost nastavlja i pitanje oce li stati i koliko ce se jos drigih aktivirati ;) Sinoc kasno na Diskaveriju bila zanimljiva emisija o vulkanu Vezuv,bogami nije apokalipsa daleko kako je krenulo....__

[Madjo]

Ja se držim one priče da će jednog dana Zemlja eksplodirat ;D

[Cirius]

Juce je u medijima bilo rijeci o dijelu zvanicnog izvjestaja koji CG podnosi UN-u,  a koji se odnosi na ocekivani porast temperatura izmedju 4,8'C za period 2070 - 2100. godine.  Admine,  pretpostavljam da je ovo radjeno u saradnji sa HMZ-om.  U spektru mogucih promjena do kraja vijeka,  koji se kretao od 2 do 6,4'C,  izgleda  - ako se barata ovom cifrom - da je jedan od losijih scenarija uzet kao najizvjesniji,  ili sam nesto pogresno skontao.  Visinski gledano,  to bi znacilo da se ocekuje  (i, u skladu sa tim, vrse pripreme buducih aktivnosti)  da ce, npr, Cetinje, Niksic, Berane, Bijelo Polje itd imati do kraja vijeka temp kao Podgorica danas ... ?   Kolasin i mjesta do 1000 mnv manje vise bi imali svega par stepeni svjezije vrijeme  (i oni bi mogli da se "pripale" ubrzo potom, ako se tako nastavi),  Podgorica bi podsjecala na Bliski Istok,  a jedino bi Zabljak zadrzao neke odlike umjerenog pojasa,  tamo bi bilo kao sto je danas u ovim gradovim srednjih visina,  600 - 800 mnv.
Pored toga,  govori se i o smanjenju kolicina padavina do tog perioda za 20%.  Imajuci u vidu da ce generalno vlaznost vazduha biti u porastu,  znaci li to da se ocekuje da Azori High bude nad nama i u toku zimskih mjeseci, tj da se ne povlaci na jug ?  I kakve su prognoze za ostatak Evrope ?

edit - Da li se misli na porast samo za tih 30-ak godina,  bez promjena koje ce biti do tada, ili kumulativno ?

[Admin]

Mađo,
Ono je jedno vrlo nespretno sročeno obavještenje (izlaganje).
Pogledaj drugi dio studije o promjenama klimatskih parametara u slivu Morače, ali pazi radi se o documentu koji ima 4MB.
http://www.meteo.co.me/publikacije/HE%20Moraca-meteo-FINAL.pdf

[Madjo]

Cirus je pokretač ovih klimatskih diskusija-ne ja. ;D 
Mene jedino interesuje,ako se potopi Morača,oće li bit struja jeftinija 1 cent ?

[vanja]

ako im ista vjerujem u vezi one prognoze do 2070 u vezi globalnog otopljavanja...nista !! ... narucena mjerenja,izjave itd...

[Admin]

Nemoj im Vanja vjerovati zato što ne znaju, a ne zato što su rezultati naručeni.
Zamisli da meni (vjerujem da bi slično bilo i tebi) neko da rentgen ili ultrazvučni snimak i mi se privatimo da komentarišemo i dajemo zaključke.

[Madjo]

Zanimljivo izlaganje meteorologa Verice Gburčik u novom izdanju Trećeg Oka.Konačno nešto da napišu kršteno.  ;D

- Trenutna prosečna temperatura na planeti porasla je za 0,9 stepeni u odnosu na tridesetogodišnji prosek – objašnjava nam Gburčik ovu pojavu. - Naizgled, govorimo o maloj statističkoj vrednosti, dakle ni o jednom celom stepenu Celzijusa. Međutim, ozbiljne klimatske analize procenjuju da je tokom strašnog ledenog doba temperatura bila niža za samo dva stepena od današnje. To govori koliko je ovo opasan trend.
Kako bi sve bilo jasnije, a da bi se zapazila varijabilnost u odstupanju klimatskih pokazatelja i pojava u odnosu na neku prosečnu vrednost, uzima se u obzir duži niz godina. Tako je Svetska meteorološka organizacija odredila takozvanu „klimatsku normalu“ kao period od 30 godina u okviru kojeg se prate promene. Posle isteka tog roka uzima se nova normala, od naredne tri decenije. Do sada je bila aktuelna ona koja je pratila period od 1961. do 1990. godine.
- Kada neki parametar pokazuje konstantno smanjenje ili porast, to je trend – objašnjava Gburčik. - A ako trend raste ili opada u dužem nizu godina, onda ne govorimo o promenljivosti, već o PROMENI klime. Ono što je zapaženo od sredine prošlog veka jeste promena.
Još 1976. godine Ujedinjene nacije formirale su Svetski program za životnu sredinu, a 1988. i Međuvladin panel za promenu klime koji čini nekoliko hiljada naučnika iz celog sveta. Njihov je zadatak da svake pete godine podnose izveštaj o opštem stanju klime i promenama u okviru prethodnih godina.
Dakle, ako različiti najavljivači apokalipse nisu dobri prognozeri, onda će to biti „čista“ nauka, ukoliko je ne poslušamo. Stručnjaci svih zemalja upozoravaju na istu, mračnu budućnost ukoliko ne uspemo da korigujemo prvenstveno sami sebe i svoje postupke.
- Suština je u emisiji gasova koji proizvode efekat staklene bašte, a to su prvenstveno ugljen-dioksid, metan i azot-suboksid – dodaje Gburčik. – Oni odlaze u više slojeve atmosfere, iznad 10-15 kilometara, i formiraju gasovitu kalotu, vrstu obruča.
Ovi gasovi propuštaju kratkotalasno sunčevo zračenje da prodre do tla naše planete, ali redukuju emitovanje dugotalasnog, toplotnog zračenja od Zemlje ka kosmosu. Zbog toga u prizemnom sloju atmosfere neprekidno raste temperatura vazduha, što izaziva druge posledice. Najbitnije je, kako kaže Gburčik, što se čitav klimatski sistem, sve meteo-pojave formiraju upravo u tom sloju.

Funkcija katastrofe
Trend porasta temperature vazduha i koncentracije ugljen-dioksida se odvija po takozvanoj eksponencijalnoj funkciji.
- Onima kojima su matematika ili fizika strane, bilo koji proces koji se odvija po ovakvoj funkciji je neodrživ – objašnjava Gburčik. - U jednom momentu takav sistem neizbežno dovodi do pucanja. Zato se ova formula naziva i funkcijom katastrofe.
Gburčik to objašnjava jednostavnim primerom. Svima je poznato da vojska nikako ne sme marševskim, ujednačenim korakom da prelazi preko mosta, bez obzira na njegovu čvrstinu i kvalitet građevine. Opasnost je u tome što bi sinhronizovani koraci vojnika pojačavali amplitude talasa koje proizvode i most bi se, na kraju, neizbežno srušio.
- Ono što se dešava sa klimom takođe je neodrživ proces koji u budućnosti preti da dovede do tačke pucanja – izričita je Gburčik. - Struktura čitavog klimatskog sistema se promenila. Zbog porasta temperature topi se led na polovima, kao i glečeri, zato raste nivo mora, trajanje snežnog pokrivača je kraće... Sve su češće i intenzivnije pojave ekstremnih meteo-događaja: poplava, suša, olujnih vetrova, uragana... U Evropi se već stvaraju oluje koje imaju karakteristike tornada.
Sve se ovo, kaže Gburčik, već odražava na biljni i životinjski svet, ali i zdravlje ljudi. Prvi su počeli da migriraju insekti i glodari. Njih stručnjaci zovu „vektori“ jer su najopasniji prenosioci zaraznih bolesti. A tu nas tek čekaju brojni problemi...
- Umereno kontitnentalni klimatski pojas, u kojem se i mi nalazimo, sve više poprima tropske karakteristike – objašnjava Gburčik. - To će za rezultat imati i najezdu ovih životinja, a sa njima i brojne bolesti koje ranije nisu karakterisale ovo podneblje. To je vrlo opasno. Shvatite da smo na neke vrste oboljenja, karakteristične za naše podneblje, genetski pripremljeni jer su i naši preci, iz generacije u generaciju, sticali imunitet na te bolesti. Međutim, kada ovde zaprete, na primer malarija, ili bilo koja tipično afrička bolest, za koju nismo pripremljeni, oblici oboljenja će biti znatno teži nego na kontinentu odakle dolaze.
Prognoze Međuvladinog panela neretko unose nervozu, ali važno je pomenuti da bi i na našem podneblju do kraja veka srednja temperatura mogla da poraste od dramatičnih tri, do katastrofalnih šest stepeni. Ako se sad setimo „minornih“ dva stepena u minusu koja bi nas dovela u ledeno doba, ostaje samo da pretpostavimo kakav pakao bi nastupio.
- EU je već donela direktivu da se do 2020. godine u atmosferi smanji koncentracija ugljen-monoksida za 20 odsto – zaključuje Gburčik. - Osnovni cilj je da se rast temperature zadrži u okviru porasta do dva stepena Celzijusa do kraja ovog veka. Ukoliko u tome ne uspemo, bićemo u velikom problemu.

Zloupotreba Milankovića
Postoje pojedinačni slučajevi osporavanja ovako definisanih uzroka globalnog otopljenja. Kako kaže Gburčik, često se, sasvim pogrešno, pominje teorija o ledenim dobima našeg istaknutog naučnika Milutina Milankovića, a pod tu teoriju se podvodi i mnogo onoga što se danas dešava, ali kao puka neminovnost, a ne kao posledica čovekovog delanja.
- U svojim razmatranjima Milanković se uglavnom koristio astronomskim parametrima – objašnjava Gburčik. - On je često i sam naglašavao da sve što piše podrazumeva takozvanu idealnu atmosferu, odnosno onakvu kakva bi bila da u njoj nije nastupilo ovakvo komešanje kao što je danas.

Naše podneblje
Međunarodni panel za naše podneblje, odnosno ovaj deo Balkana, najavljuje promene koje će podrazumevati intenzivne suše i kratkotrajne padavine koje za posledicu imaju poplave, klizišta i erozije. Upravo to se događalo ovog proleća i predstavlja direktan atak na poljoprivrednu proizvodnju, odnosno proizvodnju hrane i nestašicu čiste vode za piće jer će doći do značajnog povlačenja podzemnih voda.
Zbog toga su još pre dve godine Program za razvoj UN (UNDP) i Svetska meteorološka organizacija pokrenule Projekat upravljanja rizikom od ovih pojava na području Jugoistočne Evrope i Turske. To je pokazatelj koliko i svetski stručnjaci ozbiljno shvataju i analiziraju događaje na našem podneblju.

izvor: http://www.treceoko.novosti.rs/code/navigate.php?Id=182&editionId=63&articleId=321

[Rade]

Svjedoci smo ogromnih kontrasta u vremenu, ekstremna hladnoća/toplota u određenim regionica, jake kiše, oluje...
Svijet se promijenio u zadnje vrijeme što se tiče klimatskih uslova, ali još nismo kod nas vidjeli takve uslove.

Da li je ovaj prostor manje podložan tim promjenama, možemo li očekivat ekstremne prilike u skorijem vremenu, ima li nekih predviđanja?

[Madjo]

Đe ćeš ekstremnije no prošla zima- poplave koje se ne pamte oko Skadarskog jezera i Rijeke Crnojevića, ogromne količine padavina u tromjesečju decembar-januar-februar, a snijega skoro niđe nije bilo ispod 1000 mnv....

[Rade]

Može to i bolje, oću pravu zimu! :)

[Cirius]

E ta anomalija ovamo ne dolazi   :D    cini mi se da bi cak i neki takav hladni ciklonski prodor ispario kad dodje do juznog Jadrana:  izasao bi duh Posejdonov iz mora i gadjao ga uzarenim trozubcem.

[Madjo]

Bojim se ja da ćemo mi češće gledat tropske cikone nego ove sniježne.
Kad bi potonuli Apenini, to bi bila realnost.