Zavod za hidrometeorologiju i seizmologiju ZHMS CG
|
Specifičnost položaja Crne Gore, sa aspekta vremenskih i klimatskih prilika, proizilazi iz činjenice da se ona nalazi u zoni izražene termičke asimetrije, izmedju hladne sjeverne Evrope i veoma tople sjeverne Afrike. Upravo iznad Crne Gore vrši se intenzivna razmjena, toplih vazdušnih masa koje idu ka sjeveru i hladnih koje sa sjevera idu ka jugu. Veoma često iznad Crne Gore dolazi do sudaranja i miješanja vazdušnih masa sa ekstremno različitim fizičko-meteorološkim osobinama. |
|
| Na vrijeme i klimu u Crnoj Gori velikog uticaja imaju orografija, planine i doline, njihova orijentacija, blizina mora i meridionalno pružanje Jadranskog mora, blizina velike vodene površine kao što je Sredozemno more i blizina velike kopnene površine u smjeru sjevera. Položaj Evrope i Crne Gore je takav da veliki akcioni sistemi kao što su Đenovski ciklon, Jadranski ciklon, Islandska depresija, Crnomorska depresija, Azorski anticiklon, Sibirski anticiklon, Centralno-evropski anticiklon, hladni frontalni sistem sa sjevera-Arktički hladan front i topli-tropski front sa juga snažno utiču na vremenske prilike i klimu. Dominantni klimatski tipovi su: • maritimni tip • kontinentalni tip • planinski tip |
|
U kontinentalnim i planinskim oblastima osnovni klimatski tipovi su medjusobno modifikovani i veoma često isprepleteni na jednom prostoru, stvarajući i odredjene podtipove klime unutar primarnog klimata. Tako, maritimni tip klime zadire duboko u koninentalni dio vršeći modifikaciju klasičnog kontinentalnog i planinskog klimata koji vlada u tim oblastima. Dakle, kao posljedica modifikacije, možemo imati kontinentalni tip klime modifikovan planinskim tipom ili kontinentalni tip modifikovan maritimnim tipom, pa čak i planinski tip klime modifikovan maritimnim tipom.
Na teritoriji Crne Gore se mogu izdvojiti šest klimatskih regija sa prepoznatiljvim klimatima, ali ne i sa jasno definisanim granicama.
Osnovne klimatske regije sa prepoznatljivim klimatima su:
• Primorje - karakterišu duga i topla ljeta i blage zime sa velikim količinama padavina
• Zetsko-bjelopavlićka ravnica - duga, topla i suva ljeta sa visokim temperaturama i toplim noćima, blage zime sa velikim količinama padavina i nižim temperaturama od primorske oblasti
• Planinsko zaledje Jadrana – oblast sa najvećom količinom padavina u Evropi je planinski predio iznad Kotorskog zaliva (Krivošije). U toj oblasti, na strmim padinama Orjena u mjestu Crkvice (940mnm ) godišnje prosječno padne oko 5000 mm (što predstavlja evropski maksimum padavina), a u rekordnim godinama blizu 7000 mm, sa izraženim padavinama orografskog karaktera.
• Kontinentnalni dio sjevera države nadmorske visine u prosjeku do približno 700 m - oblasti sa najmanjom godišnjom količinom padavina koja je ravnomjerno raspoređena u toku godine
• Koninentalni predjeli nadmorske visine oko 1000 m - u planinskim oblastima na sjeveru Republike ljeta su kratka i vlažna, a zime duge i oštre, sa čestim mrazevima i niskim temperaturama, koje naglo opadaju sa visinom.
• Planinski predjeli nadmorske visine iznad 1500 m - sniježno šumska klima sa dugim hladnim zimama i oblastima gdje se sniježni pokrivač zadržava tokom cijele godine.
Dominantni vjetrovi u Crnoj Gori su sjever-sjeveroistočni i južni. Od lokalnih vjetrova najpoznatiji su bura na Primorju, a u letnjem periodu vjetar s mora (danju) i vjetar s kopna (noću) kao dnevni periodični vjetrovi.
Pojednostavljene definicije parametara bazirane su na opisu iz rječnika Američkog meteorološkog društva (Glossary of Weather and Climate)
Copyright 2020
